1 H HİDROJEN-Suyu oluşturan iki atomdan biri; grekce-latince hydrogenium,
sozcuk anlamı: " su oluşturan ".
2 He Helyum
Yunan mitolojisinde ki guneş tanrısı Helios 'a atfen. Helium 1868 yılındaki guneş tutulması sırasında Jansen tarafından guneş spekrumunun analizi ile ilkin guneşte tespit edildi. Frankland bunu element olarak tanımladı ve bu ismi verdi. Helium guneş atomlarının % 15 ini oluşturur.
3 Li Lityum
Grekce " lithos " = Taş.
4 Be Beryllyum
Beryllium iceren Beryll Mineralinden dolayı (Be3Al2Si6O18),
5 B Bor
Arapca " buraq " = Guhercile (Salpeter) den latinceleştirilmiş ve borax da ses benzerliği vermiş. " Borax ", Na2B4O7 . 10 H2O
6 C Karbon
Eskiden nberi bilinen komur mineralinin başat iceriği. ( Latincesi "carbo" )
7 N Azot
(Grekce-) latince. Sozcuk anlamı " Guhercile oluşturucu " Dunya atmosferindeki havadan solunabilen oksijen cekildiğinde geriye buyuk oranda azot kalır ve bu "boğucu- (yaşam)söndürücü " olarak tanımlanır. ( latincesi nitrogenium )
8 O Oksijen
(Grekce-)latince oxygenium ' un sozcuk anlamı " asit oluşturucu " dur. Bir zamanlar kimyagerler oksijenin asitlerin belirleyici elementi olduğunu duşunerek bu ismi vermişler. Cok sonraları oksijensiz asitlerin varlığı gosterilmiş (tam olarak Tuzruhunda ) hatta asıl hidrojenin asitleri belirlediği saptanmış. (Hatırlayınız; pH )
9 F Florür
Latince fluere = akmak, Fluorit' in (CaF2) yuksek fırınlarda (dışık) curuf ' un akması icin kullanıldığından.
10 Ne Neon
Grekce ( to neon = " yeni olan " ).
11 Na Natrium (Sodyum)
Hebrece neter = Soda (sodyumkarbonat). İngilizcede de latince " sodium " sozcuğu kullanılır.
12 Mg Magnezyum
Yunanistandaki şimdiki ismi Magnisia ( eski ismi Magnesia ) olan bolgeden dolayı
13 Al Aluminyum
Latince alumen = Alaun; Alaun ( potasyumaluminyumsulfat). Aluminyum şapı. şap
14 Si Silisyum
Latince silex = Çakıl. Çakıltaşları büyük oranda kvarstan oluşur.(Quarz (SiO2). Silikonlar silisyum bileşikleridir. İngilizcede silicon-silicone(s).
15 P Fosfor
Grekce phosporos, " ışık taşıyan " (???phos = ışı, ??????/pherein = taşıak. Beyaz Fosfor havada spontan olarak ışı yayarak okside olur
16 S Sülfür
Latince sulfur = Sulfur. Binlerce yıldır bilinen bir element..
17 Cl Klor
Grekce ??????chloros = sarıyeşil. Gaz şeklindeki klorun rengi boyledir.
18 Ar Argon
Grekce ?????argos = tembel, Üşengeç, miskin, uyumsuz. Argon da Helium gibi diğer elementlerle reaksiyona girmez (Asal gaz." asal-asil " avrupa dillerinde burnu buyuk,
herkesle haşır-neşir olmayan anlamlarını taşır. Nerde bizdeki tevazu anlayışı.).
19 K potasyum
Arapca kalja = " Bitki külü ". ( " Al - kali " deki " al " ön eki arapcadan gelir.) Latincede potassium (Pottasche, K2CO3), Hollandaca (Flemenk dilinde) ( pot = tencere, as = kül),
(almanca asche = kül).İngilizcede de halen Kalium sözcüğu kullanılır.
20 Ca Kalzium, Calcium
Latince calx, -cis (yani calcis ) = "Kireçtaşı".
21 Sc Skandium
Skandinavya dan. İskandinavyalı kimyager Lars Fredrik Nilson bu Elementi bulmuştu. Skandium' a Euxenit ve Gadolinit te rastlanır (karşılaştır; Gadalonyum) , bu minerallere de neredeyse sadece iskandinavyada rastlanır zaten.
22 Ti Titanyum
Yunan mitolojisindeki Uranus ve Gaia nın oğlu titan'a atfen. 1795yılında kimyager Klaproth bu adı Elementin sertliği ve dayanıklılığından dolayı secti.. Aslında 1791 ingiliz kimyager Gregor bu Elementi bulmuş ve ona Menachit adını vermişti ama buluş bir şekilde unutulup gitti.
23 V Vanadium
Vanadis ten, germen tanrıcası Freya', nın diğer ismi.(Vandallar,vandalizm. ''cağrıştırıyor mu?''). İskandinavyalı kimyager Sefström 1830 da bu adı vermiş. 1801 Mexikalı del Rio
bu maddeyi bulmuş ancak krom'un bir ceşidi sanmıştı. (Yeterince sistematik olamayınca görüyorsunuz başkaları bulup isimlendiriveriyor işte.Belkide bu elementin adı " amigo "
olacaktı, kim bilir.
24 Cr Krom
Grekce chroma = renk, Bileşiklerinin rengarenk olmasından dolayı.(Conan okurları krom'u yanlış tanıyor olabilirler)
25 Mn Mangan
Latince magnesia nigra (MnO2),( Nigra = kara,siyah) Magnesia civarında bulunmuş bir
element.
26 Fe Demir (lat. ferrum)
Çoook uzun suredir bilinen bir element. En iyi biz turkler kullandık yıllarca değil mi? Çifte su vermeyi de biz bulmuştuk.
27 Co Kobalt
Kobold = cüce (Yuzuklerin efendisindeki cüceleri hatırlayınız). Demire benzeyen Kobalt madeninin cıkartılmasını bir cücenin engellediği düşünülmüşte uzuuun yıllarca...
28 Ni Nikel
Germence Nickel (= Nix = Şeytan; Nixe = Balıkkız) Kobalt' ın hikayesine benziyor. Offf bu batılıların batıl inancları, değil mi?
29 Cu Bakır
Latince Cuprum = Bakır. Cyprus = Kıbrıs adasından gelir aslında. Bakır madenleri varmış .
30 Zn Çinko
Latince zincum; Almancası " Zinke-diken " metalin dikenler şeklinde kristalleşme özelliğine işaret eder.
31 Ga Gallyum
Latince Gallia = " Gallya" (Fransa) (Asterix okurlar iyi bilirler değil mi? Hani sezar'ın bir türlü zaptedemediği küçük bir galyalı köyü var hani). Fransız Lecoq de Boisbaudran bulmuş; Rus bilim adamı ve periodik cetvelin babası Meldelejew önceden ozelliklerini saymış ve öngörüde bulunmuştu. Mösyö Lecoq "le coq " (fransızca.) = " gallus " (latince) = " Horoz " böylece kendini ölümsüzleştirmeye calışmış bence.
32 Ge Germanyum
Almanya (Germanien). 1885 te Freiberg von Winkler de Argyrodit minerali (Ag8GeS6.) icinde bulundu Mendelejew bu elementin özelliklerinide periyodik cetveline bakarak önceden soylemiş ve Silisyum la benzeşeceğini öngörmüştü. (Gerçekten de öyledir)
33 As Arsenik
Grekçe arsenikon = " erkeksi " (Arsen lupen), ya da arapca " sernik " (ön-takısı ile assernik), sarımsı bir mineral olan Arsenoxit ve Arsensulfit icin kullanılırdı.
34 Se Selenyum
Selene eski yunan mitolojisinde ay tanrıçası. Bu element önce tellur la birlikte keşfedildi ancak daha sonra isimlendirildi.
35 Br Brom
Grekçe bromos = " pis kokan, burun direği kıran". Brom, sadece 59 dereceye kadar sıvı halde bulunur, sonra gaz haline gecer ve çok çok pis kokar.(Periyodik sistemin kokarcası)
36 Kr Krypton
Grekçe kryptos = " gizli, gizemli ". (hatırlayınız; Kriptoloji. Süperman la pek ilgisi yok bence)
37 Rb Rubidyum
Latince rubidus = " kızıl, koyu kırmızı, kıpkırmızı", ( Bunsen ve Kirchhoff) kırmızı bir spektral cizgi sayesinde bulmuşlardı.
38 Sr Strontiyum
Skotland daki bir şehir ismi "Strontian", Strontiyanit mineraline de isim babalığı yapmış bu şehir.
39 Y (Yttrium) İttriyum
İsveç teki bir şehirin ismi." Ytterby " (Bazıları bunu norveç te sanır ya, neyse) Ytterby şehri Terbiyum, Erbiyum ve itterbiyum elementlerine de isim babalığı yapmış.!
40 Zr Zirkonyum
Zirkon mineralinden (Zirkonyumsilikat), Süs taşı olarak bilinir..
41 Nb Niyobyum
Niobe, yunan mitolojisinde Tantalos' un kızı. 1801 de bulundu. Doğada sıklıkla Tantal (1820 de bulundu ancak) ile birlikte bulunur.İsimler anlamlı değil mi? (Birşey bulsak
hangi mitolojiyi iyi biliyoruz ki boyle anlamlı ve guzel bir isim verebilirdik? Leyla ile mecnun demeyecektik herhalde)
42 Mo Molybdän, Molibden
Grekce molybdos = " Kurşun ". Enteresan
43 Tc Technesyum
Teknik (griech. ? ????? = sanat, yaratı; İk yapay/sunni elementtir. Perrier ve Segrè (1937) oluşturdular. En stabil izotopu Te-97, 2,6 Milyon yıl yarılanma ömrüne sahiptir. Dunyanın oluşumundan beri (Ağır elementlerin oluşumundan sonraya rastladığından) hemen hemen hic doğal teknisyum kalmamıştır dunyada ne yazık ki.
44 Ru Rutenyum
Ruthenia (= Rusya), 19 yuzyılın ilk yarısında rutenya dan gelen ham platin de keşfedildiğinden bu isim verilmiş.
45 Rh Rodyum
Grekce rhodeos = " gül rengi ", ya da rhodon = " gü l". Rodyumtuzları ve onun sulu çözeltileri sıklıkla kırmızımtraktır.
46 Pd Palladyum
Pallas, Athene 'nin bir başka ismi ve bir planetoid/gezegencik ismi.
47 Ag gümüş
Çok uzuuun suredir bilinen bir element. Bir ulkeye isim vermiş tek element. (Arjantin, latince argentum-gümüş). Burada tersi olmamış. Gümüş madenlerinin zenginliğini siz düşünün artık
48 Cd Kadmium, Kadmiyum
İcinde biraz kadmiyum da bulunan Çinko minerali cadmia' dan dolayı bu ismi almış. Her iki ism de aslında "Kadmos" adına dayanır, Avrupa (Guzel avrupa, avrupa kıtasına
ismini veren minotarus un labirente kaçırdığı avrupa) ' nın erkek kardeşi ve teb kentinin kurucusu hani.
49 In Indium
Indigo renginden dolayı. Mavimsi bir spektral cizgi oluşmuş keşfinde. Rubidyum' daki gibi. Hindilerle, kızılderililerle ve hintlilerle bir ilgisi yok yaptığı cağrışım dışında.
50 Sn Zinn , Kalay
Coktandır bilinen bir element.. Latince stannum = kalay
51 Sb Antimon
latince antimonium, arapca alithmidun, isimli bir element. Kimyasal sembolü latince sinonimi olan stibium dan gelir.
52 Te Tellur
Latince tellus = toprak.
53 I Jod, Iod
Grekce ioeides = mor. İyot ısıtılınca mor renkli buhar cıkarır. Almancanın kimyada sık kullanıldığı yıllarda "J" harfi kullanılırdı. (" yot " diye okunur).
54 Xe Xenon
Grekce xenon = " yabancı ". Bir de filozof "Zenon" var, köle,hani zynik/kinik lerden.İşkence ederlerken " Az daha bükersen ayağımı kıracaksın"demiş. Sonrada ayak bileği kırılınca gayet soğukkanlı bir şekilde " Demedim mi? " demiş.
55 Cs Cäsium sezyum
latince caesius = " azurmavisi ", (von Bunsen ve Kirchhoff) yine bunlar spektral analiz ve renk cizgisiyle bulmuş ve adlandırmışlar.
56 Ba Baryum
Grekce barys = " ağır ", Baryt mineralinden dolayı (ağırspat, BaSO4). Spat sözcüğünü çeviremedim. Bilen varsa...
57 La Lanthan
Grekce lanthanein = " gizlenmek, saklanmak ". Zor bulmuşlar anlaşılan
58 Ce Zer, Cer
Roma bereket tanrısı Ceres' ten dolayı.Planetoid (Gezegenimsi, gezegencik Ceres. ( Palladyum ile Planetoid Pallas arasında da benzer ilişki mevcut )
59 Pr Praseodym
Grekce praseos = " yeşil " ve didymos = " İkiz " (Didim ismi burdan mı gelir acep ? -Epididim), Tuzlarının renginden dolayı. Neodim de de benzer şekilde.
60 Nd Neodim
Grekce neos = " yeni " ve didymos = " İkiz ". Neodim ve Praseodim önce1885 te Auer von Welsbach tarfından ayırıldı; O Zamana değin tek bir element sanılıyorlardı.ve Didymium
deniyordu. İsmi Lantan la benzerliğinden gelir (Lantan la ikiz anlamında).
61 Pm Promethyum
Eski yunan mitolojisindeki yarı tanrı Prometheus, insanlara tanrılardan ateşi calıp getirmişti.. Promethium yapay bir elementtir, daha 1926 larda spektral analizlere dayanılarak varlığı tahmin ediliyordu ; O zamanlar latince lllinium (Il) ve Florentinum isimleri teklif edilmişti. Promethium Uranyum bozunması sırasında oluştuğundan, 1945
te atom bombası araştırmaları sırasında amerikalılar tarafından cok iyi incelendi;Ve amerikalı bilim adamları o zaman bu elemente bu ismi layık gorduler.
62 Sm Samaryum
Samarskit mineralinden dolayı., Rus mineraloğu Samarski vakti zamanında bu minerale kendi adını vermişti.
63 Eu Europiyum
Kral kızı avrupa dan dolayı. Yukarıda mevzuu gecmişti hani.
64 Gd Gadolinyum
Mineralog Johan Gadolin (1760-1852. Finlandiya " Turku " universitesinde kimya profesoru idi.). (Fince de ural-altay dilleri familyasından (Ailesinden), sondan eklemeli dillerden, turkce gibi. Hani "turku" ismi nerden ben şahsen merak ettim, tarihcesini anlamını bilen varsa...)
65 Tb Terbiyum, 68 Er Erbiyum, 70 Yb Ytterbium İsvec kenti Ytterby,
66 Dy Dysprosyum
Grekce dysprosodos = " ulaşılmaz ". 1886 Lecoq de Boisbaudran tarafından bulununcaya değin saf olarak elde edilememişti
67 Ho Holmiyum
Stockholm kentinin latincesi, Holmia, Cleve tarafından adlandırılmış. Elementi bulanlardan birisi., (Diğer bağımsız olarak bu elementi bulanlar isvicreli Delafontaine ve Soret). Bazı kaynaklara gore bilimadamı Holmberg anısına. (Sherlok holmes le olan isim benzerliği tesadufidir.)
69 Tm Thulyum
Thule, İskandinavya ya da Grönland ın adı..” Tu ” sembolu alınabilecekken sembolun ikinci harfi olarak “ m ”'in secilmiş olması cok enteresan. Latince kelime bitiminde kullanılır ve hic bir anlamıyoktur oysa. ( " Th " Thorium icin rezerve edilmişi)
71 Lu Lutesyum
Paris' e romalıların verdiği ad.1907 de birbirinden bağımsız bir şekilde fransız Urbain ve avusturyalı Auer von Welsbach tarafından bulunmuş bu element. İsim Urbain tarfından
secilmiş. (Auer verseydi ismini belki viyana yani " Wiennium " filan olurmuydu...?)
72 Hf Hafniyum
Hafnia, Danimarkadaki Kopenhagen kentinin latincesi, bu element 1923 te macar von Hevesy ve hollandalı Coster tarafından bu kentte bulunmuştu.ancak danimarkalı Bohr bu
elementi onceden tanımlamıştı.
73 Ta Tantal
Tantalos, eski yunan mitolojisinde Niobe' nin babası. 1820 de bulundu. Bu element sıklıkla 1801 de bulunan Niobyum ile birlikte karşımıza çıkar. Oksiti olan Ta2O5 asitler icinde çözünürdür.Yani mitolojideki “ Hades teki tantalos ” gibi susuzluğunu gideremez.
Yunan mitolojisinde ki guneş tanrısı Helios 'a atfen. Helium 1868 yılındaki guneş tutulması sırasında Jansen tarafından guneş spekrumunun analizi ile ilkin guneşte tespit edildi. Frankland bunu element olarak tanımladı ve bu ismi verdi. Helium guneş atomlarının % 15 ini oluşturur.
3 Li Lityum
Grekce " lithos " = Taş.
4 Be Beryllyum
Beryllium iceren Beryll Mineralinden dolayı (Be3Al2Si6O18),
5 B Bor
Arapca " buraq " = Guhercile (Salpeter) den latinceleştirilmiş ve borax da ses benzerliği vermiş. " Borax ", Na2B4O7 . 10 H2O
6 C Karbon
Eskiden nberi bilinen komur mineralinin başat iceriği. ( Latincesi "carbo" )
7 N Azot
(Grekce-) latince. Sozcuk anlamı " Guhercile oluşturucu " Dunya atmosferindeki havadan solunabilen oksijen cekildiğinde geriye buyuk oranda azot kalır ve bu "boğucu- (yaşam)söndürücü " olarak tanımlanır. ( latincesi nitrogenium )
8 O Oksijen
(Grekce-)latince oxygenium ' un sozcuk anlamı " asit oluşturucu " dur. Bir zamanlar kimyagerler oksijenin asitlerin belirleyici elementi olduğunu duşunerek bu ismi vermişler. Cok sonraları oksijensiz asitlerin varlığı gosterilmiş (tam olarak Tuzruhunda ) hatta asıl hidrojenin asitleri belirlediği saptanmış. (Hatırlayınız; pH )
9 F Florür
Latince fluere = akmak, Fluorit' in (CaF2) yuksek fırınlarda (dışık) curuf ' un akması icin kullanıldığından.
10 Ne Neon
Grekce ( to neon = " yeni olan " ).
11 Na Natrium (Sodyum)
Hebrece neter = Soda (sodyumkarbonat). İngilizcede de latince " sodium " sozcuğu kullanılır.
12 Mg Magnezyum
Yunanistandaki şimdiki ismi Magnisia ( eski ismi Magnesia ) olan bolgeden dolayı
13 Al Aluminyum
Latince alumen = Alaun; Alaun ( potasyumaluminyumsulfat). Aluminyum şapı. şap
14 Si Silisyum
Latince silex = Çakıl. Çakıltaşları büyük oranda kvarstan oluşur.(Quarz (SiO2). Silikonlar silisyum bileşikleridir. İngilizcede silicon-silicone(s).
15 P Fosfor
Grekce phosporos, " ışık taşıyan " (???phos = ışı, ??????/pherein = taşıak. Beyaz Fosfor havada spontan olarak ışı yayarak okside olur
16 S Sülfür
Latince sulfur = Sulfur. Binlerce yıldır bilinen bir element..
17 Cl Klor
Grekce ??????chloros = sarıyeşil. Gaz şeklindeki klorun rengi boyledir.
18 Ar Argon
Grekce ?????argos = tembel, Üşengeç, miskin, uyumsuz. Argon da Helium gibi diğer elementlerle reaksiyona girmez (Asal gaz." asal-asil " avrupa dillerinde burnu buyuk,
herkesle haşır-neşir olmayan anlamlarını taşır. Nerde bizdeki tevazu anlayışı.).
19 K potasyum
Arapca kalja = " Bitki külü ". ( " Al - kali " deki " al " ön eki arapcadan gelir.) Latincede potassium (Pottasche, K2CO3), Hollandaca (Flemenk dilinde) ( pot = tencere, as = kül),
(almanca asche = kül).İngilizcede de halen Kalium sözcüğu kullanılır.
20 Ca Kalzium, Calcium
Latince calx, -cis (yani calcis ) = "Kireçtaşı".
21 Sc Skandium
Skandinavya dan. İskandinavyalı kimyager Lars Fredrik Nilson bu Elementi bulmuştu. Skandium' a Euxenit ve Gadolinit te rastlanır (karşılaştır; Gadalonyum) , bu minerallere de neredeyse sadece iskandinavyada rastlanır zaten.
22 Ti Titanyum
Yunan mitolojisindeki Uranus ve Gaia nın oğlu titan'a atfen. 1795yılında kimyager Klaproth bu adı Elementin sertliği ve dayanıklılığından dolayı secti.. Aslında 1791 ingiliz kimyager Gregor bu Elementi bulmuş ve ona Menachit adını vermişti ama buluş bir şekilde unutulup gitti.
23 V Vanadium
Vanadis ten, germen tanrıcası Freya', nın diğer ismi.(Vandallar,vandalizm. ''cağrıştırıyor mu?''). İskandinavyalı kimyager Sefström 1830 da bu adı vermiş. 1801 Mexikalı del Rio
bu maddeyi bulmuş ancak krom'un bir ceşidi sanmıştı. (Yeterince sistematik olamayınca görüyorsunuz başkaları bulup isimlendiriveriyor işte.Belkide bu elementin adı " amigo "
olacaktı, kim bilir.
24 Cr Krom
Grekce chroma = renk, Bileşiklerinin rengarenk olmasından dolayı.(Conan okurları krom'u yanlış tanıyor olabilirler)
25 Mn Mangan
Latince magnesia nigra (MnO2),( Nigra = kara,siyah) Magnesia civarında bulunmuş bir
element.
26 Fe Demir (lat. ferrum)
Çoook uzun suredir bilinen bir element. En iyi biz turkler kullandık yıllarca değil mi? Çifte su vermeyi de biz bulmuştuk.
27 Co Kobalt
Kobold = cüce (Yuzuklerin efendisindeki cüceleri hatırlayınız). Demire benzeyen Kobalt madeninin cıkartılmasını bir cücenin engellediği düşünülmüşte uzuuun yıllarca...
28 Ni Nikel
Germence Nickel (= Nix = Şeytan; Nixe = Balıkkız) Kobalt' ın hikayesine benziyor. Offf bu batılıların batıl inancları, değil mi?
29 Cu Bakır
Latince Cuprum = Bakır. Cyprus = Kıbrıs adasından gelir aslında. Bakır madenleri varmış .
30 Zn Çinko
Latince zincum; Almancası " Zinke-diken " metalin dikenler şeklinde kristalleşme özelliğine işaret eder.
31 Ga Gallyum
Latince Gallia = " Gallya" (Fransa) (Asterix okurlar iyi bilirler değil mi? Hani sezar'ın bir türlü zaptedemediği küçük bir galyalı köyü var hani). Fransız Lecoq de Boisbaudran bulmuş; Rus bilim adamı ve periodik cetvelin babası Meldelejew önceden ozelliklerini saymış ve öngörüde bulunmuştu. Mösyö Lecoq "le coq " (fransızca.) = " gallus " (latince) = " Horoz " böylece kendini ölümsüzleştirmeye calışmış bence.
32 Ge Germanyum
Almanya (Germanien). 1885 te Freiberg von Winkler de Argyrodit minerali (Ag8GeS6.) icinde bulundu Mendelejew bu elementin özelliklerinide periyodik cetveline bakarak önceden soylemiş ve Silisyum la benzeşeceğini öngörmüştü. (Gerçekten de öyledir)
33 As Arsenik
Grekçe arsenikon = " erkeksi " (Arsen lupen), ya da arapca " sernik " (ön-takısı ile assernik), sarımsı bir mineral olan Arsenoxit ve Arsensulfit icin kullanılırdı.
34 Se Selenyum
Selene eski yunan mitolojisinde ay tanrıçası. Bu element önce tellur la birlikte keşfedildi ancak daha sonra isimlendirildi.
35 Br Brom
Grekçe bromos = " pis kokan, burun direği kıran". Brom, sadece 59 dereceye kadar sıvı halde bulunur, sonra gaz haline gecer ve çok çok pis kokar.(Periyodik sistemin kokarcası)
36 Kr Krypton
Grekçe kryptos = " gizli, gizemli ". (hatırlayınız; Kriptoloji. Süperman la pek ilgisi yok bence)
37 Rb Rubidyum
Latince rubidus = " kızıl, koyu kırmızı, kıpkırmızı", ( Bunsen ve Kirchhoff) kırmızı bir spektral cizgi sayesinde bulmuşlardı.
38 Sr Strontiyum
Skotland daki bir şehir ismi "Strontian", Strontiyanit mineraline de isim babalığı yapmış bu şehir.
39 Y (Yttrium) İttriyum
İsveç teki bir şehirin ismi." Ytterby " (Bazıları bunu norveç te sanır ya, neyse) Ytterby şehri Terbiyum, Erbiyum ve itterbiyum elementlerine de isim babalığı yapmış.!
40 Zr Zirkonyum
Zirkon mineralinden (Zirkonyumsilikat), Süs taşı olarak bilinir..
41 Nb Niyobyum
Niobe, yunan mitolojisinde Tantalos' un kızı. 1801 de bulundu. Doğada sıklıkla Tantal (1820 de bulundu ancak) ile birlikte bulunur.İsimler anlamlı değil mi? (Birşey bulsak
hangi mitolojiyi iyi biliyoruz ki boyle anlamlı ve guzel bir isim verebilirdik? Leyla ile mecnun demeyecektik herhalde)
42 Mo Molybdän, Molibden
Grekce molybdos = " Kurşun ". Enteresan
43 Tc Technesyum
Teknik (griech. ? ????? = sanat, yaratı; İk yapay/sunni elementtir. Perrier ve Segrè (1937) oluşturdular. En stabil izotopu Te-97, 2,6 Milyon yıl yarılanma ömrüne sahiptir. Dunyanın oluşumundan beri (Ağır elementlerin oluşumundan sonraya rastladığından) hemen hemen hic doğal teknisyum kalmamıştır dunyada ne yazık ki.
44 Ru Rutenyum
Ruthenia (= Rusya), 19 yuzyılın ilk yarısında rutenya dan gelen ham platin de keşfedildiğinden bu isim verilmiş.
45 Rh Rodyum
Grekce rhodeos = " gül rengi ", ya da rhodon = " gü l". Rodyumtuzları ve onun sulu çözeltileri sıklıkla kırmızımtraktır.
46 Pd Palladyum
Pallas, Athene 'nin bir başka ismi ve bir planetoid/gezegencik ismi.
47 Ag gümüş
Çok uzuuun suredir bilinen bir element. Bir ulkeye isim vermiş tek element. (Arjantin, latince argentum-gümüş). Burada tersi olmamış. Gümüş madenlerinin zenginliğini siz düşünün artık
48 Cd Kadmium, Kadmiyum
İcinde biraz kadmiyum da bulunan Çinko minerali cadmia' dan dolayı bu ismi almış. Her iki ism de aslında "Kadmos" adına dayanır, Avrupa (Guzel avrupa, avrupa kıtasına
ismini veren minotarus un labirente kaçırdığı avrupa) ' nın erkek kardeşi ve teb kentinin kurucusu hani.
49 In Indium
Indigo renginden dolayı. Mavimsi bir spektral cizgi oluşmuş keşfinde. Rubidyum' daki gibi. Hindilerle, kızılderililerle ve hintlilerle bir ilgisi yok yaptığı cağrışım dışında.
50 Sn Zinn , Kalay
Coktandır bilinen bir element.. Latince stannum = kalay
51 Sb Antimon
latince antimonium, arapca alithmidun, isimli bir element. Kimyasal sembolü latince sinonimi olan stibium dan gelir.
52 Te Tellur
Latince tellus = toprak.
53 I Jod, Iod
Grekce ioeides = mor. İyot ısıtılınca mor renkli buhar cıkarır. Almancanın kimyada sık kullanıldığı yıllarda "J" harfi kullanılırdı. (" yot " diye okunur).
54 Xe Xenon
Grekce xenon = " yabancı ". Bir de filozof "Zenon" var, köle,hani zynik/kinik lerden.İşkence ederlerken " Az daha bükersen ayağımı kıracaksın"demiş. Sonrada ayak bileği kırılınca gayet soğukkanlı bir şekilde " Demedim mi? " demiş.
55 Cs Cäsium sezyum
latince caesius = " azurmavisi ", (von Bunsen ve Kirchhoff) yine bunlar spektral analiz ve renk cizgisiyle bulmuş ve adlandırmışlar.
56 Ba Baryum
Grekce barys = " ağır ", Baryt mineralinden dolayı (ağırspat, BaSO4). Spat sözcüğünü çeviremedim. Bilen varsa...
57 La Lanthan
Grekce lanthanein = " gizlenmek, saklanmak ". Zor bulmuşlar anlaşılan
58 Ce Zer, Cer
Roma bereket tanrısı Ceres' ten dolayı.Planetoid (Gezegenimsi, gezegencik Ceres. ( Palladyum ile Planetoid Pallas arasında da benzer ilişki mevcut )
59 Pr Praseodym
Grekce praseos = " yeşil " ve didymos = " İkiz " (Didim ismi burdan mı gelir acep ? -Epididim), Tuzlarının renginden dolayı. Neodim de de benzer şekilde.
60 Nd Neodim
Grekce neos = " yeni " ve didymos = " İkiz ". Neodim ve Praseodim önce1885 te Auer von Welsbach tarfından ayırıldı; O Zamana değin tek bir element sanılıyorlardı.ve Didymium
deniyordu. İsmi Lantan la benzerliğinden gelir (Lantan la ikiz anlamında).
61 Pm Promethyum
Eski yunan mitolojisindeki yarı tanrı Prometheus, insanlara tanrılardan ateşi calıp getirmişti.. Promethium yapay bir elementtir, daha 1926 larda spektral analizlere dayanılarak varlığı tahmin ediliyordu ; O zamanlar latince lllinium (Il) ve Florentinum isimleri teklif edilmişti. Promethium Uranyum bozunması sırasında oluştuğundan, 1945
te atom bombası araştırmaları sırasında amerikalılar tarafından cok iyi incelendi;Ve amerikalı bilim adamları o zaman bu elemente bu ismi layık gorduler.
62 Sm Samaryum
Samarskit mineralinden dolayı., Rus mineraloğu Samarski vakti zamanında bu minerale kendi adını vermişti.
63 Eu Europiyum
Kral kızı avrupa dan dolayı. Yukarıda mevzuu gecmişti hani.
64 Gd Gadolinyum
Mineralog Johan Gadolin (1760-1852. Finlandiya " Turku " universitesinde kimya profesoru idi.). (Fince de ural-altay dilleri familyasından (Ailesinden), sondan eklemeli dillerden, turkce gibi. Hani "turku" ismi nerden ben şahsen merak ettim, tarihcesini anlamını bilen varsa...)
65 Tb Terbiyum, 68 Er Erbiyum, 70 Yb Ytterbium İsvec kenti Ytterby,
66 Dy Dysprosyum
Grekce dysprosodos = " ulaşılmaz ". 1886 Lecoq de Boisbaudran tarafından bulununcaya değin saf olarak elde edilememişti
67 Ho Holmiyum
Stockholm kentinin latincesi, Holmia, Cleve tarafından adlandırılmış. Elementi bulanlardan birisi., (Diğer bağımsız olarak bu elementi bulanlar isvicreli Delafontaine ve Soret). Bazı kaynaklara gore bilimadamı Holmberg anısına. (Sherlok holmes le olan isim benzerliği tesadufidir.)
69 Tm Thulyum
Thule, İskandinavya ya da Grönland ın adı..” Tu ” sembolu alınabilecekken sembolun ikinci harfi olarak “ m ”'in secilmiş olması cok enteresan. Latince kelime bitiminde kullanılır ve hic bir anlamıyoktur oysa. ( " Th " Thorium icin rezerve edilmişi)
71 Lu Lutesyum
Paris' e romalıların verdiği ad.1907 de birbirinden bağımsız bir şekilde fransız Urbain ve avusturyalı Auer von Welsbach tarafından bulunmuş bu element. İsim Urbain tarfından
secilmiş. (Auer verseydi ismini belki viyana yani " Wiennium " filan olurmuydu...?)
72 Hf Hafniyum
Hafnia, Danimarkadaki Kopenhagen kentinin latincesi, bu element 1923 te macar von Hevesy ve hollandalı Coster tarafından bu kentte bulunmuştu.ancak danimarkalı Bohr bu
elementi onceden tanımlamıştı.
73 Ta Tantal
Tantalos, eski yunan mitolojisinde Niobe' nin babası. 1820 de bulundu. Bu element sıklıkla 1801 de bulunan Niobyum ile birlikte karşımıza çıkar. Oksiti olan Ta2O5 asitler icinde çözünürdür.Yani mitolojideki “ Hades teki tantalos ” gibi susuzluğunu gideremez.
74 W Wolfram .
Güya almanca “ Wolf = kurt ” ve eski almanca “ rahm = kir, pas ” tan geliyormuş. Wolfram erimiş çinkoyu bir kurdun kuzuyu yuttuğu gibi curuflar.
75 Re Rhenyum
Ren nehrinin almancası “ Rhein ” 1925 te alman bilim cifti Noddack lar tarafından bulundu. (Bir de curie' ler var dimi ailecek)
76 Os Osmiyum
Grekce osmeo = " kokluyorum ". Bu element heo oksidi gibi kokar birazcık.
77 Ir Iridiyum
Grekçe " irideios = yanar döner, gökkuşağı rengi ". Bileşiklerinin renk cümbüşünden dolayı.
78 Pt Platin
Latince platina = " küçük gümüş ".
79 Au altın
Çok uzun suredir bilinen bir element., latince aurum, aurora = " sabah kızılı ” ile yakınlığıvar.
80 Hg civa
Çevikgümüş, latince isminin de vurguladığı gibi hydrargyrum " akıcı gümüş " ya da " sugümüşü " anlamına gelir. ” civa gibi ” deyimini hatyrlayynyz. “ civan ”
81 Tl Thallium
Grekce thallos = " yeşil dal ", spektral cizgideki yeşillik adını vermiş. (Bazı otellerde su - hidrokültür le ilgili bu isme rastlıyoruz değil mi?)
82 Pb Blei
Latince plumbum = Kurşun . Eskiden beri bilinen bir element.
83 Bi Wismut, Bismut
Bu elementle ilgili guvenilir bilgi bulamadım. Bilen varsa...
84 Po Polonyum
Polonia, Latince polonya demek. Sklodowska-curie yani bizim madam curie bulmuş. Polonya yahudisi olan bilim kadını elemente ulkesinin ismini vermiş.
85 At Astat
Grekce astaton = " instabil " " a-staton ". Astat instabil bir elementtir, İsotopu olan 210 un yarılanma omru sadece 8.3 saattir!!!
86 Rn Radon
Latince radius = " ışın ". Radon doğal asalgazlar icindeki tek radyoaktif elementtir.
87 Fr Frankiyum
( latince Francia = fransa ).1939 da fransız bilim kadını Marguerite Perey tarafından bulundu ve bazen " Aktinium-K " adıyla da ananlar vardır hala. ( Sadece madam curie yi
biliriz biz değil mi?)
88 Ra Radyum
latince radius = "ışın", (Radon gibi). Daire yarıçapları küçü " r " harfiyle gosterilir.
89 Ac Aktinyum
Grekce aktinioeis = " parlayan, ışık saçan ". Aktinyum instabil bir yapıya sahiptir ve ısı ve ışık vererek bozunur.
90 Th Thoryum
Germen tanrısı Thor. (Delice)
91 Pa Protaktinyum
Aktinyum (-227) icinde alfa ışıması yaparak uranyum-aktinyum bozunma cizgisi icinde aktinyum'dan önce gelir. Pro-(Önce) aktinyum.
92 U Uran, 93 Np Neptunyum, 94 Pu Plutonyum Eski mitolojik yunan tanrıları ve gezegenlerden Uranus, Neptun ve Pluto. Uranyum 1789 da alman Klaproth tarafından isimlendirildi. Diğer ikisi 1940 ve 1941 Amerikalı bilimadamları tarafından. Gezegenlerin güneşten uzaklık sırasıyla elementlerin sıra numara dizisi aynıdır. Gezegenlerde, Neptun le pluto nun yörüngeleri kesişirken; Elementlerde neptunyum ile uranyum' un en stabil isotopları (Ne- 237 ile u-238) kesişir.
95 Am Amerikyum
Amerika (Herhalde kıta olarak değil de usa anlamında soylenmiştir. ne dersiniz? ne mutevazi insanlar bu amerikalılar değil mi?) 1944 Amerikalı bilim adamı Glenn Seaborg tarafından bulundu ve isimlendirildi..
96 Cm Kuriyum
Bilimadamı ve kadını Curie'ler. (Bilim- adamı, Bilim-kadını gibi cinsiyet ayrımı modasına göre acaba bu ikiliyede bilim-karıkocası mı desek? “ Bilim çifti ”)
97 Bk Berkelyum, 98 Cf Kaliforniyum Kaliforniya ve aynı kentteki universite kenti Berkeley, 1949 da Berkelyum 1950 de de Kaliforniyum bulundu. Amerikium (95) ve Kurium (96) da olduğu gibi Seaborg isim verilmesinde katkılarını esirgememiştir. ( Bu arada Berkeley kentinin ismi ingiliz tanrıbilimci Thomas Berkeley 'in anısına verilmiştir ve bu adamın kimyayla uzaktan yakından hiç bir ilgisi yoktur.(Ben bulamadım))
99 Es Einsteiniyum
Fizikci albert Einstein (1879-1955). Daha fazla anlatmaya gerek yok.
100 Fm Fermiyum
Enrico Fermi (1901-1954).
101 Md Mendelevyum
Dmitri Iwanowitsch Mendelejew (1834-1907). Periodik Sistemin babası.
102 No Nobelyium
Alfred Nobel (1833-1896). Nobel ödülü
103 Lr Lavrensiyum Ernest Orlando Lawrence (1901-1958)
104 Rf Rutherfordiyum Ernest Rutherford (1871-1937)
106 Sg Seaborgiyum
Glenn Seaborg (1912-)
107 Bh Bohriyum
Niels Bohr (1885-1962)
109 Mt Meitneryum
Lise Meitner (1878-1968)
105 Db Dubniyum
Rusyadaki cekirdek fiziği araştırma merkezi Dubna 'ya ithafen.
108 Hs Hassium
Almanya Darmstadt ta bu element bulunur ve bu kent Hessen eyeletinde yer alır. Hessen'
in latince karşılığı da Hassium dur.
Güya almanca “ Wolf = kurt ” ve eski almanca “ rahm = kir, pas ” tan geliyormuş. Wolfram erimiş çinkoyu bir kurdun kuzuyu yuttuğu gibi curuflar.
75 Re Rhenyum
Ren nehrinin almancası “ Rhein ” 1925 te alman bilim cifti Noddack lar tarafından bulundu. (Bir de curie' ler var dimi ailecek)
76 Os Osmiyum
Grekce osmeo = " kokluyorum ". Bu element heo oksidi gibi kokar birazcık.
77 Ir Iridiyum
Grekçe " irideios = yanar döner, gökkuşağı rengi ". Bileşiklerinin renk cümbüşünden dolayı.
78 Pt Platin
Latince platina = " küçük gümüş ".
79 Au altın
Çok uzun suredir bilinen bir element., latince aurum, aurora = " sabah kızılı ” ile yakınlığıvar.
80 Hg civa
Çevikgümüş, latince isminin de vurguladığı gibi hydrargyrum " akıcı gümüş " ya da " sugümüşü " anlamına gelir. ” civa gibi ” deyimini hatyrlayynyz. “ civan ”
81 Tl Thallium
Grekce thallos = " yeşil dal ", spektral cizgideki yeşillik adını vermiş. (Bazı otellerde su - hidrokültür le ilgili bu isme rastlıyoruz değil mi?)
82 Pb Blei
Latince plumbum = Kurşun . Eskiden beri bilinen bir element.
83 Bi Wismut, Bismut
Bu elementle ilgili guvenilir bilgi bulamadım. Bilen varsa...
84 Po Polonyum
Polonia, Latince polonya demek. Sklodowska-curie yani bizim madam curie bulmuş. Polonya yahudisi olan bilim kadını elemente ulkesinin ismini vermiş.
85 At Astat
Grekce astaton = " instabil " " a-staton ". Astat instabil bir elementtir, İsotopu olan 210 un yarılanma omru sadece 8.3 saattir!!!
86 Rn Radon
Latince radius = " ışın ". Radon doğal asalgazlar icindeki tek radyoaktif elementtir.
87 Fr Frankiyum
( latince Francia = fransa ).1939 da fransız bilim kadını Marguerite Perey tarafından bulundu ve bazen " Aktinium-K " adıyla da ananlar vardır hala. ( Sadece madam curie yi
biliriz biz değil mi?)
88 Ra Radyum
latince radius = "ışın", (Radon gibi). Daire yarıçapları küçü " r " harfiyle gosterilir.
89 Ac Aktinyum
Grekce aktinioeis = " parlayan, ışık saçan ". Aktinyum instabil bir yapıya sahiptir ve ısı ve ışık vererek bozunur.
90 Th Thoryum
Germen tanrısı Thor. (Delice)
91 Pa Protaktinyum
Aktinyum (-227) icinde alfa ışıması yaparak uranyum-aktinyum bozunma cizgisi icinde aktinyum'dan önce gelir. Pro-(Önce) aktinyum.
92 U Uran, 93 Np Neptunyum, 94 Pu Plutonyum Eski mitolojik yunan tanrıları ve gezegenlerden Uranus, Neptun ve Pluto. Uranyum 1789 da alman Klaproth tarafından isimlendirildi. Diğer ikisi 1940 ve 1941 Amerikalı bilimadamları tarafından. Gezegenlerin güneşten uzaklık sırasıyla elementlerin sıra numara dizisi aynıdır. Gezegenlerde, Neptun le pluto nun yörüngeleri kesişirken; Elementlerde neptunyum ile uranyum' un en stabil isotopları (Ne- 237 ile u-238) kesişir.
95 Am Amerikyum
Amerika (Herhalde kıta olarak değil de usa anlamında soylenmiştir. ne dersiniz? ne mutevazi insanlar bu amerikalılar değil mi?) 1944 Amerikalı bilim adamı Glenn Seaborg tarafından bulundu ve isimlendirildi..
96 Cm Kuriyum
Bilimadamı ve kadını Curie'ler. (Bilim- adamı, Bilim-kadını gibi cinsiyet ayrımı modasına göre acaba bu ikiliyede bilim-karıkocası mı desek? “ Bilim çifti ”)
97 Bk Berkelyum, 98 Cf Kaliforniyum Kaliforniya ve aynı kentteki universite kenti Berkeley, 1949 da Berkelyum 1950 de de Kaliforniyum bulundu. Amerikium (95) ve Kurium (96) da olduğu gibi Seaborg isim verilmesinde katkılarını esirgememiştir. ( Bu arada Berkeley kentinin ismi ingiliz tanrıbilimci Thomas Berkeley 'in anısına verilmiştir ve bu adamın kimyayla uzaktan yakından hiç bir ilgisi yoktur.(Ben bulamadım))
99 Es Einsteiniyum
Fizikci albert Einstein (1879-1955). Daha fazla anlatmaya gerek yok.
100 Fm Fermiyum
Enrico Fermi (1901-1954).
101 Md Mendelevyum
Dmitri Iwanowitsch Mendelejew (1834-1907). Periodik Sistemin babası.
102 No Nobelyium
Alfred Nobel (1833-1896). Nobel ödülü
103 Lr Lavrensiyum Ernest Orlando Lawrence (1901-1958)
104 Rf Rutherfordiyum Ernest Rutherford (1871-1937)
106 Sg Seaborgiyum
Glenn Seaborg (1912-)
107 Bh Bohriyum
Niels Bohr (1885-1962)
109 Mt Meitneryum
Lise Meitner (1878-1968)
105 Db Dubniyum
Rusyadaki cekirdek fiziği araştırma merkezi Dubna 'ya ithafen.
108 Hs Hassium
Almanya Darmstadt ta bu element bulunur ve bu kent Hessen eyeletinde yer alır. Hessen'
in latince karşılığı da Hassium dur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder